Informatiemodel Basisregistratie Topografie

Dit document begint in 2. De BRT basisregistratie met een korte beschrijving welke producten onderdeel zijn van de BRT-productfamilie. Dit zijn de 'dataset eigen inwinning', het 'informatieproduct 1:10', de 'kaartproducten 1:25, 1:50, 1:100, 1:250, 1:500 en 1:1000' en de 'BRT achtergrondkaart'. Het informatiemodel, kenmerken en catalogus van deze producten zijn per product in 5. Dataset: Eigen inwinning, 7. Informatieproduct: TOP10NL, 8. Kaartproducten: 1:25, 1:50, 1: 100, 1:250, 1:500 en 1:1000 en 9. Kaartproduct: BRT achtergrondkaart uitgewerkt. In 3. Ontwerpprincipes zijn de ontwerpuitgangspunten van de BRT nader toegelicht en 4. Informatiemodel BRT bevat het conceptuele overkoepelende model dat voor alle producten geldt. In 10. Uitwisseling van topografische gegevens wordt tenslotte per product vermeld in welke uitleverformaten en services de gebruiker deze kan toepassen.

De ervaringen uit verschillende gebruikerssessies en consultatie zijn de afgelopen periode gebruikt bij het samenstellen van een nieuw informatiemodel voor de BRT. Het is belangrijk om te beseffen dat de datamodellen van de BAG en de BGT hiervoor het uitgangspunt zijn. Daar waar mogelijk is de inhoud daarvan 1-op-1 overgenomen. Daarnaast is ieder object en iedere eigenschap uit het informatiemodel van TOP10NL geanalyseerd, vergeleken met de andere basisregistraties en vanuit meerdere aspecten bekeken. Is het bijvoorbeeld topografie, cartografie of informatie, wat is het gebruik en het bijhoud-proces van dit object of deze eigenschap. Op basis van deze analyse is voor ieder object en iedere eigenschap één van onderstaande keuzes gemaakt in het nieuwe informatiemodel:

• Harmoniseren vanwege andere registratie (BGT, BAG, "SOR", …)
• Behouden in BRT
• Op een andere manier opnemen in BRT
• Vervallen, want werd (nog) niet bijgehouden in de BRT
• Vervallen, want niet (meer) relevant voor de nieuwe BRT-producten (bv. niet op kaart)
• Vervallen, want niet passend bij BRT
• Toegevoegd aan BRT

Het document met alle wijzigingen van deze versie 2.0 ten opzichte van versie 1.2 zijn terug te vinden op: https://geonovum.github.io/brt-next-cv/#wijzigingsvoorstel-brt-next

De Basisregistratie Topografie (BRT) is een verzameling van topografische producten op verschillende schaalniveau's. Dit zijn:

1. Kadaster eigen inwinning bronbestand als uitbreiding op informatie uit de BAG en BGT
2. Informatieproduct 1:10k
3. Kaartproducten 1:25k, 1:50k, 1:100k, 1:250k, 1:500k, 1:1.000k
4. BRT achtergrondkaart

Het informatieproduct 1:10k (2.), de verschillende kaartproducten (3.) en de BRT achtergrondkaart (4.) komen voort uit een geautomatiseerd assemblageproces waarbij de bronnen BAG, BGT en eigen inwinning worden gecombineerd tot een landsdekkend beeld. Het assembleren is een proces van allerlei algoritmen dat zorgt voor de kleinschalige producten op de verschillende schaalniveau's. De historie wordt opgeslagen als een versie van het gehele product, bijvoorbeeld op 1 september 2026 is een nieuwe versie gemaakt.
Het assemblageproces wordt weergegeven in het volgende diagram. De bronnen die getoond worden zijn verder verschreven in 2.2 BRT bronnen.

1. Kadaster eigen inwinning bronbestand als uitbreiding op informatie uit de BAG en BGT

De BRT is rijker van informatie dan de BAG en BGT. Om de BRT te kunnen maken is daardoor een stuk eigen inwinning van data nodig. Dit geeft geen landsdekkend beeld, dit zijn plukjes informatie van een specifiek aantal objecten. Voor de eigen inwinning maakt het Kadaster gebruik van data van derden en luchtfoto's. De jaarlijkse opname van de luchtfoto's en de verwerking hiervan voor de BRT eigen inwinning bepaalt de actualiteit van de BRT. De topografische objecten uit de eigen inwinning zijn voorzien van object-ID's en historie.

2. Informatieproduct 1:10k

Het informatieproduct 1:10k is geschikt voor data-analytics en data-science, omdat de geometrie niet gewijzigd wordt en de topologie correct aanwezig (bv spoor-, vaar- en verkeerswegen lopen door) is. Dit informatieproduct heeft willekeurige en betekenisloze object-ID's. Deze worden bij assemblage van elke nieuwe versie van de 1:10k opnieuw gemaakt. De objecten hebben geen verwijzingen naar de oorspronkelijke bron-ID's. Hier is bewust voor gekozen omdat de object-ID's in de oorspronkelijke bronnen staan. Koppelingen dienen gelegd te worden op de echte bronnen in plaats van de afgeleide data. In het informatieproduct 1:10k is wel per object beschikbaar of het object is afgeleid uit de BAG en/of BGT en/of een andere registratie en/of eigen inwinning (zonder verwijzing naar de individuele object-ID's). Aan elk object hangt het tijdstip van assemblage zodat bij het gebruik van 2 versies van de 1:10k bestanden duidelijk is welk object wanneer is geassembleerd.

Het informatieproduct 1:10k wordt geleverd in twee varianten:

• Als informatieproduct: TOP10NL
• Als gevisualiseerd rasterbestand: TOP10raster

3. Kaartproducten 1:25k, 1:50k, 1:100k, 1:250k, 1:500k, 1:1.000k

Voor de kleinere kaartschalen wordt de data aangepast om te komen tot een kaartbeeld dat de meest optimale cartografische weergave geeft. De cartografische weergave hoeft niet geometrisch en/of topologisch correct te zijn. De weergave is enkel en alleen gericht op het kaartbeeld. Hierdoor zijn de kaartproducten niet geschikt voor data-analytics en data-science. Het dient als achtergrondkaart waarbij de gebruiker op basis van de features kan visualiseren. De gebruiker visualiseert hierbij wel een kaartproduct en dit kan bijvoorbeeld betekenen dat bij het visualiseren van wegen deze niet altijd netjes doorlopen. De kaartproducten hebben geen object-ID's. Aan elk object hangt het tijdstip van assemblage zodat dit bij het gebruik van 2 versies van de kaartproducten duidelijk is welk object wanneer is geassembleerd.

De kaartproducten 1:25k, 1:50k, 1:100k, 1:250k, 1:500k, 1:1.000k worden geleverd in twee varianten:

• Als gevisualiseerd rasterbestand: TOP25raster, TOP50raster, TOP100raster, TOP250raster, TOP500raster en TOP1000raster
• Als kaartproduct: TOP50NL, TOP100NL, TOP250NL, TOP500NL en TOP1000NL

4. BRT achtergrondkaart

De BRT achtergrondkaart wordt apart genoemd, omdat deze een andere opzet heeft dan de kaartproducten per schaal. De BRT achtergrondkaart is een gedetailleerde basiskaart op meerdere schaalniveau's. Afhankelijk van het zoomniveau wordt bepaalde informatie getoond.

De BRT wordt afgeleid uit de volgende bronnen:

• De basisregistraties BGT, BAG en BRK
• De registraties NWB en AHN
• Data van derden
• Eigen inwinning

In het document wordt gesproken over de BGT, BAG en eigen inwinning. Dit zijn de belangrijkste bronnen en vullen het grootste deel van de brondata in. Daarnaast worden ook nog de volgende andere bronnen gebruikt:

• De BRK, voor de bestuurlijke gebieden (gemeente- en provinciegrenzen)
• Het NWB, voor infrastructuur en wegennetwerken
• Het AHN, om de hoogtelijnen en schaduwering uit af te leiden
• Data van derden. Welke data van derden is gebruikt voor welke topografische objecten zal worden opgenomen in de Praktijkhandleiding BRT.

De BRT is een van de 10 basisregistraties die de overheid heeft. De BRT is per 1 januari 2008 een basisregistratie. Een van de eigenschappen van basisregistraties is dat elke overheidsorganisatie deze verplicht moet gebruiken. De BRT is hierdoor verplichtend als kaartondergrond voor de overheid. Doordat de BRT open data is, zien we dat het gebruik van de BRT ook groot is bij niet-overheden. Deze hebben geen verplicht gebruik.

Meer informatie over het stelsel van basisregistraties is te vinden op: https://www.digitaleoverheid.nl/dossiers/stelsel-van-basisregistraties/

De topografische gegevens worden beschikbaar gesteld onder een CC-BY licentie. Dit betekent dat:

• De gebruiker de gegevens mag kopiëren, verspreiden en doorgeven
• De gebruiker afgeleide producten mag maken
• Gebruik voor commerciële doeleinden toegestaan is
• Bij hergebruik of verspreiding de naam van het Kadaster wordt vermeld, op een manier die redelijk is in verhouding tot het gebruikte medium
• Het Kadaster zijn intellectuele eigendomsrechten (o.a. databankenrecht) blijft voorbehouden

Daarnaast moet er rekening mee gehouden worden dat alleen de gegevens die rechtstreeks uit de Basisregistratie afkomstig zijn, gelden als authentieke gegevens in de zin van de Kadasterwet.

Het informatiemodel voor de Basisregistratie Topografie (BRT) is opgebouwd volgens het MIM - Metamodel Informatie Modellering. Een metamodel is een model van een model. Het definieert een verzameling van modelleerconstructies in de vorm van bouwstenen, oftewel modelelementen zoals een objecttype, relatiesoort en attribuutsoort, met bijbehorende betekenis en met bijbehorende afspraken omtrent hoe deze toe te passen. Hiermee kan vervolgens een informatiemodel gemaakt worden. Het toepassen van een gestandaardiseerd metamodel draagt bij aan de consistentie, herbruikbaarheid en begrijpelijkheid van het model.

In artikel 98a van de Kadasterwet zijn de geografische objecten vermeld. De BRT dient deze geografische objecten met hun cartografische weergave te bevatten. De opsomming van geografische objecten in artikel 98a Kadasterwet is gebaseerd op een verouderde versie van NEN3610 namelijk versie NEN3610:2011. Intussen heeft de [NEN3610] een nieuwere versie: NEN3610:2022. De NEN3610 is een standaard die op de 'Pas toe of leg uit'-lijst (https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden/geo-standaarden) staat van het forum standaardisatie. Om uniform en consistent te blijven met de landelijke, ook door andere (basis)registraties, gehanteerde standaarden zoals NEN3610 en te voldoen aan de 'Pas toe of leg uit'-lijst is het van belang om de laatste versie van NEN3610 te ondersteunen. Dit is verwerkt in deze catalogus. Dit betekent dat de 'naamgeving' van de geografische objecten in de BRT wordt aangepast aan de nieuwe versie van NEN3610 (versie: 2022), maar deze nieuwe naamgeving verandert het 'wezen' of de inhoud van de BRT niet. De BRT blijft dezelfde authentieke geografische objecten bevatten, als bedoeld in artikel 7f, derde lid, Kadasterwet. Hieronder de kruistabel van de geografische objecten zoals ze in de BRT waren genoemd en in deze versie van de BRT zijn geworden op basis van NEN3610:2022.

De BRT beslaat het gehele Nederlandse grondgebied, met uitzondering van de Caribische eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden).

Bij het maken van een nieuwe versie van de BRT-producten wordt het assemblageproces gebruikt. Het assemblageproces gebruikt actuele data van de gebruikte bronnen BGT, BAG, BRK, NWB, AHN en eigen inwinning. De gebruikte bronnen hebben een actualiteit die binnen de gestelde BRT-actualiteit van maximaal 2 jaar ligt. De eigen inwinning zal ook voldoen aan de BRT-actualiteitseisen van 2 jaar.

Horizontaal coördinatenstelsel
Projectie systeem: RijksDriehoekstelsel (RD-stelsel)
Projectie: Stereografische projectie voor Nederland (Dubbel projectie van Schreiber)
Horizontaal datum: Rijksdriehoeksmeting
Ellipsoïde: Bessel 1841 (a = 6377397,155, 1/f = 299,1528128)
Projectie centrum: 52:09:22.178 d:​m:​s & 5:23:15.500 d:​m:​s
Coördinaatverschuiving: X: 155000 m & Y: 463000 m
Coördinaten worden in het RD-stelsel gegeven in meters, met drie decimalen.

Verticaal coördinatenstelsel
De hoogtegegevens zijn aangegeven in meters ten opzichte van NAP (Normaal Amsterdams Peil).

Bij de objectklasse hoogte wordt middels het attribuut "Referentievlak" aangegeven ten opzichte van welk referentievlak de hoogte gegeven wordt.

Coördinatenstelsel in GIS-applicaties
In GIS-applicaties worden EPSG (European Petroleum Survey Group) codes gebruik om het gebruikte coördinaatsysteem mee aan te duiden. Het voor de BRT gebruikte coördinatenstelsel is RD_new / EPSG 28992.

Kwaliteitscontrole
De in de wet bedoelde externe kwaliteitscontrole wordt eens in de drie jaar uitgevoerd door een externe organisatie. De kwaliteitsbeoordeling moet worden gemaakt volgens de ISO 19114 standaard. De uitkomsten van deze controle heeft het Kadaster aan het Ministerie van VRO gerapporteerd en worden gepubliceerd op de BRT website Kadaster en in de Staatscourant.

De metadata van de verschillende BRT-producten is te vinden in het Nationaal Georegister ( www.nationaalgeoregister.nl ).

Identificaties voor geassembleerde topografische objecten worden gegenereerd op basis van een UUID als «identificatie» en een referentie tot de betreffende productlevering als «domein» Voor ieder object wordt een assemblagetijdstip gekozen als «tijdstipRegistratie» Binnen de levering blijven de beschrijvingen altijd actueel. Voor de 'eigen inwinning' wordt historie conform de daartoe gestelde regels ingericht en zijn identificaties duurzaam gedurende de levenscyclus van het betreffende object.

In het topografisch domein worden verschillende objecten voorzien van een naam. Dit kan een letterlijke waarde betreffen maar in bepaalde gevallen worden er verschillende kenmerken van die naam beschreven. Dit is noodzakelijk voor de duiding van die naam en/of ten behoeve van de presentatie ervan op de kaart. Hierdoor zijn namen in deze gevallen een onderwerp van gesprek; en zo ook als objecttype gemodelleerd. Dit is het geval voor Weg, Oppervlaktewater, Registratieve ruimte, Geografische ruimte en Plaats. Voor de andere objecttypen waar namen beschreven zijn; maar waar geen kenmerken van die namen vastgelegd worden; is de naam als attribuut gemodelleerd. Zie onderstaande tabel voor de objecten waar dit van toepassing is.

Deze benadering, waarin een naam als een op zichzelf staand object wordt beschouwd, is gebaseerd op internationale standaarden. Bijvoorbeeld de manier waarop in UN/CEFACT, en zo ook DCAT, identificaties gemodelleerd zijn. Een voorbeeld dat dichter bij «Naam» komt is SKOS Simple Knowledge Organization System eXtension for Labels (SKOS-XL), waar, op dezelfde wijze, lexicale labels als object gemodelleerd worden om zo een nadere beschrijving van die lexicale labels te kunnen bieden. SKOS-XL is tevens de herkomst van de modelelementen die gebruikt worden in het deze specificatie.

Dit hoofdstuk bevat het informatiemodel dat als basis dient voor de verschillende BRT-producten.